ابطال بند يك و 2 مصوبه كميسيون ماده 5 قانون تأسيس شوراي عالي شهرسازي و معماري مستقر در شهر اراك به شماره 1-82 مورخ 2/2/82

تاريخ: 13/9/84 شماره دادنامه: 461 كلاسه پرونده: 82/378
مرجع رسيدگي: هيأت عمومي ديوان عدالت اداري.
شاكي: دفتر حقوقي و امور بين‎الملل سازمان ميراث فرهنگي كشور.
موضوع شكايت و خواسته: ابطال بند يك و 2 مصوبه كميسيون ماده 5 قانون تأسيس شوراي عالي شهرسازي و معماري مستقر در شهر اراك به شماره 1-82 مورخ 2/2/82.
مقدمه: شاكي به شرح دادخواست تقديمي اعلام داشته‎اند، 1- مطابق ماده 3 قانون راجع به حفظ آثار ملي مصوب 1309 تشخيص اموال قابل درج در فهرست آثار ملي علي‎الاطلاق برعهده سازمان ميراث فرهنگي كشور محول شده است. 2- هرگونه تداخل و تغيير در وضعيت آثار ملي ثبت شده با توجه به ماده 6 قانون راجع به حفظ آثار ملي مصوب 1309 و بندهاي 10 و 11 و 12 از ماده 3 قانون اساسنامه سازمان ميراث فرهنگي مصوب 1367 بايد با نظر سازمان ميراث فرهنگي انجام شود. 3- احداث پل در محل تقاطع خيابانهاي امام خميني (ره) و محسني علاوه بر اينكه درون بافت قديمي شهر اراك مي‎باشد در محدوده اثر تاريخي فرهنگي قلعه سلطان آباد مي‎باشد و تحت حفاظت مستقيم سازمان ميراث فرهنگي بوده كه ضوابط و حريم مصوب آن قبلاً به استانداري و شهرداري اراك ابلاغ گرديده است. 4- مطابق مواد 558 لغايت 569 قانون مجازات اسلامي تخريب و يا اقداماتي كه منجر به لطمه وارد شدن به آثار ملي شود جرم و مستلزم مجازات اعلام شده است. 5- با توجه به مراتب فوق و نظر به اينكه بندهاي 11 و 12 قانون اساسنامه سازمان ميراث فرهنگي كشور مصوب 1367 اظهار نظر در كليه طرحهاي عمراني جامع و تفصيلي در رابطه با مناطق فرهنگي
و تاريخي و موافقت نهايي درباره محوطه و بافتها و اماكن تاريخي فرهنگي ارزشمند در موارد مذكور و جلوگيري از تخريب آنها و تعيين ضوابط خاص معماري و طراحي داخل حريم اماكن تاريخي ثبت شده به عهده اين سازمان قرار گرفته و همچنين مطابق ماده 102 قانون شهرداري، شهرداريها مكلف شده‎اند نظر دستگاه مسئول اماكن تاريخي را در طرح و اجراي برنامه‎هاي توسعه معابر تأمين نموده و طرحهاي آن دستگاه را راجع به نحوه حفظ آثار باستاني و ميزان حريم و مناظر ساختمانها و … رعايت نمايند، كليه دستگاهها از جمله شهرداريها مكلف به تأمين نظرات سازمان ميراث فرهنگي در محدوده و حريم آثار ملي بوده و بنابراين مصوبات مراجع ذيربط در مورد ضوابط تفصيلي كه در تدوين آن مقررات فوق‎الذكر رعايت نشده قابل اجرا نمي‎باشد، 6- مطابق بند اول ماده 166 از قانون برنامه سوم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي به منظور حسن اجراي وظايف مندرج در قانون اساسنامه سازمان مصوب 1367 و به موجب رعايت كليه قوانين مربوط به ميراث فرهنگي رئيس سازمان ميراث فرهنگي كشور در شوراي عالي شهرسازي و معماري ايران و نمايندگان آن سازمان در كميسيونهاي ماده 5 شوراي عالي معماري و شهرسازي مصوب 1351 عضويت دارن
د7- به موجب صورتجلسه شماره 1-82 مورخ 2/2/82 نماينده ميراث فرهنگي مخالفت خود را به استناد وظايف و اختيارات و نص صريح قانون فوق‎الذكر از تصويب بندهاي مذكور اعلام نموده است. عليهذا با التفات به مراتب فوق به دليل مغايرت با قوانين جاري كشور نقض بندهاي يك و 2مصوبه شماره 1-82 مورخ 2/2/82 كميسيون ماده 5 قانون تأسيس شوراي عالي شهرسازي و معماري ايران مستقر در اراك مورد تقاضا است. رئيس سازمان مسكن و شهرسازي استان مركزي در پاسخ به شكايت مذكور طي نامه شماره 12179/4 مورخ 31/6/1382 اعلام داشته‎اند، رأي كميسيون ماده 5 كه از آن شكايت گرديده نه آيين‎نامه است و نه ساير نظامات و مقررات دولتي و شهرداريها و صرفاً در خصوص موضوعي منحصر و واحد صادر گرديده است. ثانياً، رأي مورد شكايت هيچ حقي از سازمان ميراث فرهنگي تضييع ننموده است در نتيجه رسيدگي به شكوائيه فوق‎الذكر در صلاحيت هيأت عمومي ديوان عدالت اداري نمي‎باشد. به فرض قابل طرح بودن مورد شكايت اولاً احداث پل در تقاطع خيابان جديدالاحداث محسني وخيابان امام (ره) هيچ ارتباطي به قطعه و سايت باستاني قطعه سلطان آباد ندارد و آسيبي به آن وارد نمي‎آورد و متأسفانه مشاهده مي‎شود كه بالغ بر 20
سال است كه قلعه مذكور در حال تخريب و تبديل به خرابه است. هيأت عمومي ديوان عدالت اداري در تـاريخ فوق با حضـور رؤساي شعب بدوي و رؤسا و مستشاران شعب تجديدنظر تشكيل و پس از بحث و بررسي و انجام مشاوره بـا اكثريت آراء به شرح آتي مبادرت به صدور رأي مي‏نمايد.
رأي هيات عمومي
به موجب ماده 25 قانون ديوان عدالت اداري اعتراض نسبت به آيين‎نامه‎ها و تصويب‎نامه‎ها و ساير مقررات دولتي از جهات مندرج در ماده مذكور قابل رسيدگي و اتخاذ تصميم در هيأت عمومي ديوان است. نظر به اينكه بندهاي يك و 2 مصوبه شماره 1-82 مورخ 2/2/1382 كميسيون ماده 5 قانون تأسيس شوراي عالي شهرسازي و معماري مستقر در شهر اراك در خصوص احداث پل بر روي تقاطع خيابانهاي محسني و جديدالاحداث و الزام مالك يك قطعه پلاك ثبتي به رعايت عرض مصوب طرح تفصيلي از مصاديق مقررات دولتي محسوب نمي‎شود، بنابراين اعتراض نسبت به آنها قابل رسيدگي و امعان نظر در هيأت عمومي ديوان نمي‎باشد./

هيأت عمومي ديوان عدالت اداري
معاون قضائي ديوان عدالت اداري
مقدسي‎فرد